Bosworth Toller's

Anglo-Saxon

Dictionary online

stán

  • noun [ masculine ]
Dictionary links
Grammar
stán, es; m.
Wright's OE grammar
§133; §285; §334; §335;
stone as a material
Show examples
  • Hig hæfdon tygelan for stán,

      Gen. 11, 3.
  • Genim geoluwne stán

    take ochre,

      Lchdm. i. 374, 14.
  • Se ðe ofer ðone stán (

    supra petrosa

    ) ásáwen is,
      Mt. Kmbl. 13, 20.
a stone, a piece of stone
Show examples
  • Se pitt wæs geheled mid ánum stáne ... Hig áwylton ðone stán of ðam pitte,

      Gen. 29, 2-3.
  • Hé nam stánas and léde under his heáfod, 28, 11. II a. a stone for building,

    wrought stone

    :-- Ne biþ lǽfed stán uppan stáne,
      Mt. Kmbl. 24, 2.
  • Lóca hwylce stánas hér synt,

      Mk. Skt. 13, 1.
  • Holum stánum

    fornicibus,

      Wrt. Voc. ii. 40, 5.
  • Ne tymbra ðú ðæt of gesnidenum stánum, Ex. 20, 25. II b. a stone (in its natural state or wrought) that serves as a mark :-- Andlang herepaðes west on ðone þyrla[n) stán; of ðam stáne on ðone háran stán, Cod. Dip. Kmbl. iii. 406, 12 (and often). Hé nam ðone stán and árǽrde hine tó mearce, Gen. 28, 18. II c. an image of stone :-- Se stán mǽlde for mannum (cf. ic bebeóde ðæt ðeós onlícnes word sprece, 1460; An. 731), Andr. Kmbl. 1532; An. 767. II d.

    a stone

    to which worship is paid. v. stán-weorþung :-- Gehátaþ hý ælmessan þurh deófles láre oðþon tó wylle oððon tó stáne,
      Wulfst. 12, 3.
  • Gif hwylc man his ælmessan geháte oððe bringe tó hwylcon wylle oððe tó stáne,

      L. Ecg. P. ii. 22; Th. ii. 190, 24.
  • Gif friðgeard sí on hwæs lande ábúton stán oððe wille,

      L. N. P. L. 54; Th. ii. 298, 16.
  • Ða gemearr ðe man drífþ ... on stánum,

      L. Edg. C. 16; Th. ii. 248, 6.
  • Cf. Si quis ad fontes vel ad lapides votum voverit,

      L. Th. P. 27, 18; Th. ii. 34, 6-8.
  • Gé þeówiaþ fremdum godum, stoccum and stánum,

      Deut. 28, 36.
  • Hǽðenscipe biþ ðæt man weorðige wæterwyllas oððe stánas, L. C. S. 5; Th. i. 378, 20. II e. a stone that contains metal :-- Ða gyldenan stánas and ða seolfrenan aureae arenae, Bt. 34, 8; Fox 144, 30. II f.

    a precious stone

    :-- Gerénod mid golde and mid ðæm stáne iacinta,
      Past. 14; Swt. 83, 24.
  • Stáne gelícast gladum gimme, Exon. Th. 219, 5; Ph. 302. II g.

    a stone

    in the bladder :-- On ðære blǽdran stánas weaxaþ,
      Lchdm. ii. 238, 18: i. 212, 22.
rock, a rock (lit. and fig.)
Show examples
  • Ðæt hig sucon hunig of stáne and ele of ðam heardustan stáne,

      Deut. 32, 13.
  • Hé lǽdde wæter of stáne (

    de petra

    ),
      Ps. Spl. 77, 19.
  • Gé tó ðam lifgendan stáne staþol fæstniaþ,

      Exon. Th. 281, 30; Jul. 654.
  • Ic stande beforan ðé uppan Oreb stáne (

    supra petram Horeb

    ),
      Ex. 17, 6.
  • Ðú eart Petrus and ofer ðisne stán (

    petram

    ) ic timbrige míne cyricean,
      Mt. Kmbl. 16, 18: 7, 24.
  • Stearcheort styrmde, stefn in becom under hárne stán,

      Beo. Th. 5100; B. 2553.
  • Stánum

    cautibus,

      Wrt. Voc. ii. 18, 15.
Etymology
[Goth. stains: O. Sax. O. Frs. stén: O. H. Ger. stein: Icel. steinn.]
Similar entries
v. beácen-, ceosel-, clif-, cweorn- (cwyrn-), eá-, earcnan- (eorcnan-, eorcan-, eorclan-), flór-, gefóg-, gim-, grund-, hiéwe-, hwet-, hyrn-, loc-, mægen-, mǽr-, marm-, marman-, marmor-, mylen-, nume-, papol-, pumic-, sealt-, tæfl-, tigel-, weall-, weorc-stán.
Linked entries
v.  stán-weorþung.
Full form

Word-wheel

  • stán, n.