Bosworth Toller's

Anglo-Saxon

Dictionary online

wíte

  • noun [ neuter ]
Dictionary links
Wright's OE grammar
§274; §355; §357;
Grammar
wíte, es (a weak gen. pl. wítena occurs) ; n.
punishment, pain that is inflicted as punishment, torment
Show examples
  • Wíte poena vel

    supplicium

    ,
      Wrt. Voc. i. 86, 35.
  • Tintregung vel wíte

    tormenlum

    ,
      Wülck. Gl. 178, 20.
  • Heó (Eve ) hæfde hire sylfre geworht ðæt mǽste wíte and eallum hire cynne, ge ðæt wíte wæs tó ðæs strang, ðæt ǽghwylc man sceolde mid sáre on ðás world cuman, and hér on sorhgum beón, and mid sáre of gewítan,

    • Blickl. Homl. 5, 27
    • :
    • Cd. Th. 28, 6
    • ;
    • Gen. 431.
  • Hié (Lot's wife) strang begeat wíte,

    • 155, 5 ;
    • Gen. 2568.
  • Réðe wíte (the deluge),

    • 79, 30
    • ;
    • Gen. 1319.
  • Wæs ðæt wíte (the destruction of Jerusalem ) swá strang, swá Godes geþeld ǽr mycel wæs,

      Blickl. Homl. 79, 27.
  • Hwæþer ðú ongite ðæt ǽlc yfelwillende mon sié wítes wyrþe?

    • Bt. 38, 6
    • ;
    • Fox 208, 9, 13
    • :
    • 39, 2
    • ;
    • Fox 212, 25.
  • Wýtes,

    • 39, 9
    • ;
    • Fox 226, 5.
  • Sweartne líg werum tó wíte,

    • Cd. Th. 153, 21
    • ;
    • Gen. 2542
    • :
    • Hy. 6, 27.
  • Hié áhófon hine of ðam hefian wíte (crucifixion), Rood

    • Kmbl. 121
    • ;
    • Kr. 61.
  • Licgeþ lonnum fæst . . . , wylleþ hine on ðam wíte,

    • Salm. Kmbl. 537
    • ;
    • Sal. 268.
  • wíte wealdeþ

    he is the disposer of punishment

    ,
    • Cd. Th. 248, 33
    • ;
    • Dan. 523.
  • Wíte

    poenam, vindiciam

    ,
    • Hpt. Gl. 496, 7
    • :
    • Blickl. Homl. 77, 28.
  • Ðæt ðú inc meaht wíte bewarignn.

    • Cd. Th. 35, 31
    • ;
    • Gen. 563.
  • Ðú ðæs cwealmes scealt wíte winnan,

    • 62, 14
    • ;
    • Gen. 1014.
  • Ic wíte þolade,

    • Exon. Th. 89, 5
    • ;
    • Cri. 1452 : 240, 25
    • ;
    • Ph. 644
    • :
    • Elen. Kmbl. 1038
    • ;
    • El. 520.
  • Freá wolde on wǽrlogan wíte settan.

    • Cd. Th. 76, 33
    • ;
    • Gen. 1265.
  • Geseah hé engles hand wrítan Sennara wíte,

    • 261, 17
    • ;
    • Dan. 727
    • .
  • Ðé sind wítu weotud be gewyrhtum.

    • Andr. Kmbl. 2730
    • ;
    • An. 1367
    • :
    • Exon. Th. 258, 13
    • ;
    • Jul. 264.
  • Ne ondrǽde ic mé dómas ðíne, ne ðínra wíta bealo,

    • 255, 9
    • ;
    • Jul. 211.
  • Hé weorna feala wíta geþolode,

    • Andr. Kmbl. 2979
    • ;
    • An. 1492.
  • Manigra wíta (wiéta,

      Hatt. MS.
    ) hié beóð wyrðe.

    • Past. 28
    • ;
    • Swt. 190, 7
    • .
  • Wítena

    tormentorum, poenarum

    ,
      Hpt. Gl. 485, 10.
  • Ne bist ðú orhlýte ðæra wítena,

      Homl. Th. ii. 310, 27.
  • Wítum

    cruciatibus, poenis

    ,
      Hpt. Gl. 487, 12.
  • Ðá heó wæs tó ðam wítum (ad poenam ) gelǽdd.

      Gen. 38, 25.
  • Tó manegum wítum geworht

    put to many tortures

    ,
    • Bt. 16, 2
    • ;
    • Fox 52, 20.
  • Wítum belecgan.

    • Andr. Kmbl. 2424
    • ;
    • An. 1213.
  • Mid wítum swingan,

    • Exon. Th. 279, 22
    • ;
    • Jul. 617.
  • Forniman mid wítum.

      Blickl. Homl. 189, 31.
  • Wíta

    tormenta, sup-plicia

    ,
      Hpt. Gl. 499, 34.
  • Wítu,

    • Andr. Kmbl. 2829
    • ; An. 1417.
¶ referring to the punishment of hell
Show examples
  • Ðæt ungeendode wíte.

    • Blickl. Homl. 25, 24
    • :
    • 51, 31
    • :
    • Andr. Kmbl. 1778
    • ;
    • An. 891
    • :
    • Exon. Th. 446, 8
    • ;
    • Dóm. 19.
  • Is ðes wǽlíca hám, wítes áfylled,

    • Cd. Th. 271, 4
    • ;
    • Sat. 100.
  • Wítes fýr.

    • Exon. Th. 39, 21
    • ;
    • 625.
  • Grim helle fýr tó wíte,

    • 78, 7
    • ;
    • Cri. 1270.
  • Synna to wite,

    • 77, 2
    • ;
    • Cri. 1250.
  • In wíte bídan,

    • Cd. Th. 268, l
    • ;
    • Sat. 48.
  • Gelǽded ðe tó wíte þe tó wuldre,

      Blickl. Homl. 97, 22.
  • Se gást nimeþ æt Gode swá wíte swá wuldor, swá him ǽr ðæt eorðfæt geworhte,

    • Soul Kmbl. 13
    • ;
    • Seel. 7
    • :
    • Blickl. Homl. 23, 6.
  • In éce wíte gefeallan,

      57, 21.
  • Se ðæt wíte ǽr tó wrece gesette,

    • Cd. Th. 295, 28
    • ;
    • Sat. 494.
  • Hé ðæs óþres sáule of wítum generede, and of tintregum álésde,

      Blickl. Homl. 113, 33.
  • Hé bið mid wítum þreád æfter his deáþe,

      49, 25.
  • On écum wítum wunian,

      83, 18.
  • Ic sceal weán and wítu and wrace dreógan.

    • Cd. Th. 276, 7
    • ;
    • Sat. 185.
a means or implement of punishment
Show examples
  • Wundor on wíte (the fiery furnace) ágangen,

    • Cd. Th. 233, 3
    • ;
    • Dan. 270.
  • Wíta cyn,

    catastarum

    • Wt. Voc. ii. 85, 58
    • :
    • 18, 64: 20, 34.
a fine.
Similar entries
v. wíte-rǽden
Show examples
  • ié ðæt wíte .lx. sciłł. , óð ðæt ángylde áríse tó .xxx. sciłł. . . . siþþan sié ðæt wíte .cxx. sciłł,

    • L. Alf. pol. 9
    • ;
    • Th. i. 68, 3-5.
  • Gilde se borh ðam hláforde his were ðe his wítes wyrðe sí,

    • L. Eth. i. i
    • ;
    • Th. i. 282, 4.
  • Se hláford gesette .xxx. sciłł. tó wíte,

    • L. In. 3
    • ;
    • Th. i. 104, 4:6
    • ;
    • Th. i. 106, 7:7
    • ;
    • Th. i. 106, 16: 10
    • ;
    • Th. i. 108, 10: 25
    • ;
    • Th. i. 118, 16.
  • Be wíte.

    • Th. i. 118, 15
    • :
    • L. E. G. 3.
    • ;
    • Th. i. 168, 6.
  • Hé áge healf ðæt wíte,

    • L. Wih. ii
    • ;
    • Th. i. 40, 3
    • .
  • Gylde swá wer swá wíte,

    • L. E. G. 2
    • ;
    • Th. i. 168, 2.
  • Gif hwá æfter ðam wíte crafige,

    • L. C. S. 70
    • ;
    • Th. i. 412, 24.
  • Beó se cyng ǽlces ðæra wíta wyrðe ðe ða men gewyrcen ðe bócland hæbben,

    • L. Eth. i. I
    • ;
    • Th. i. 282, 16.
  • See Kemble's Saxons in England, ii. 53.
Grammar
wíte, in a general sense,
torment, plague, disease, evil, pain
Show examples
  • Wíte

    malum

    ,
      Wrt. Voc. ii. 58, 63.
  • Ðæt wíte geswác

    plaga cessavit

    .
      Num. 16, 48, 46.
  • Ðis ylce wíte (plaga ) Hibernia gelíce wæle slóh and cwylmde,

    • Bd. 3, 27
    • ;
    • S. 558, 19: 4, 7
    • ;
    • S. 574, 35.
  • Wæs ðæt wíte (famine) tó strang.

    • Cd. Th. 109, 8
    • ;
    • Gen. 1819.
  • Drihten slóh ðæt folc mid swíðe micclum wíte (plaga magna nimis),

      Num. II, 33.
  • Of ðam wíte gehǽled

    sonata a plaga

    ,
      Mk. Skt. 5, 29.
  • Ne ondrǽd ðú ðé deáð tó swíðe for nánum wíte,

      Prov. Kmbl. 49.
  • Ne bið him hyra yrmðu án tó wíte, ac ðara óþerra eád tó sorgum,

    • Exon. Th. 79, 20
    • ;
    • Cri. 1293.
  • Waldend him ðæt wíte (blindness) teóde,

    • 336, 4
    • ;
    • Gn. Ex. 43.
  • God sealde gumena ge-hwelcum welan swá wíte,

    • Cd. Th. 256, 23
    • ;
    • Dan. 645.
  • Wíte áwinnan

    to be tormented

    ,
    • Exon. Th. 130, 18
    • ;
    • Gú. 440 : 441, 26
    • ;
    • Kl. 5.
  • Wíte lecgan on

    to torment, plague

    ,
    • 144, 29
    • ;
    • Gú. 685.
  • Syndon hyra wíta scytelum cilda onlícost

    sagittae parvulorum factae sunt plagae eorum

    ,
      Ps. Th. 63, 7.
  • Wraðu wannhálum wíta gehwylces, sæce and sorge,

    • Elen. Kmbl. 2058
    • ;
    • El. 1030.
  • Hé monge gehǽlde hefigra wíta.

    • Exon. Th. 155, 9
    • ;
    • Gú. 857.
  • Wanhále wítum gebundene,

    • Andr. Kmbl. 1150
    • ;
    • An. 580.
  • Hé gehǽlde manega of wítum (plagis),

      Lk. Skt. 7, 21.
  • Sleá ðé Drihten mid ðam Egiptiscan wíton

    ulcere Aegypti

    ,
      Deut. 28, 27.
  • Ic sende eall mín wíto (plagas) ofer ðé,

      Ex. 9, 14.
  • Wé geáxiaþ unge-cyndelíco wítu,

      Blickl. Homl. 107, 26.
  • Nis nó ðæt án ðæt hé him úrewítu ( the pains that we inflict ) ne ondrǽde,

    • 85, 15
    • :
    • Cd. Th. 289, 3
    • ;
    • Sat. 392.
Etymology
[
His wite abideð on þere oðre weorlde,
    O. E. Homl. i. 103, 32.
Mid ærmliche witen (in ȝoure bendhuse,
    2nd MS.
),
    Laym. 1046.
Uppe wite of feowerti punden,
    5118.
O. Sax. wíti punishment, torment
:
O. Frs. wíte
:
O. H. Ger. wízi poena, supplicium, tormentum, passio, damnatio, judicium, crux
:
Icel.víti a punishment, fine.
]
Full form

Word-wheel

  • wíte, n.