Bosworth Toller's

Anglo-Saxon

Dictionary online

á-rísan

Dictionary links
Wright's OE grammar
§239; §288; §491; §646;
Add:
to arise,
to stand up from sitting or lying
Show examples
  • 'Andrea, árís' . . . Andreas þá árás on þæs folces gesihþe,

      Bl. H. 241, 15.
  • Wearð se deáda man cwic and teolode tó árísenne,

      219, 19.
to rise after sleeping
Show examples
  • Hé wel ǽr árás . . . Se apostol cwæð tó him: 'For hwon árise þú swá hraðe?,' Gr. D. 227, 8.
  • Hé hié áwehte and cwæð: 'Arísað,' Bl. H. 235,

      20. (2 a) of the sun :--
    Seó sunne áríst swíðe ǽr on morgen up, Ps. Th. 18, 5.
to rise after death
Show examples
  • Árás

    emersit (tumbis atris ),

      Wrt. Voc. ii. 93, 18.
  • Drihten hét ealle árísan þe on þám wætere wǽron,

      Bl. H. 247, 26.
  • Hé geswutelode þæt hé árisen wæs,

      Hml. Th. i. 222, 9.
to arise with intent to act
Show examples
  • Hwá áríst tó þǽm þæt hé sylle hǽlo?,

      Ps. Th. 13, 11.
  • Uton wé árísan and ácwellan þá apostolas,

      Bl. H. 149, 34.
  • II a. of hostile action :---
  • Þá gingran árísaþ wiþ þám yldrum,

      171, 23.
to arise, be produced, come to be,
of physical growth
Show examples
  • Hit gedéþ ꝥ þá swylas eft ne árísað,

      Lch. i. 356, 2.
figurative
Show examples
  • Gif for godbótan feohbót áríseð,

      Ll. Th. i. 328, 4.
  • Of manegum landum máre landriht áríst tó cyninges gebanne,

      432, 6.
  • Hit áríseþ eówrum sáulum tó hundteóntigfealdre méde

    it will came to be a hundredfold reward for your souls,

      Bl. H. 41, 19.
  • Swá hwár swá þæt feoh up áríse

    wherever such payment has to be made,

      Wlfst. 181, 10.
  • Áríse seó æcerteóðung á be ðám ðe seó sulh þone teóðan æcer ǽr geeóde (cf. ꝥ hé his teóðunge á swá seó sulh þone teóðan æcer gegá rihtlíce gelǽste,

      Ll. Th. i. 342, 12), 310, 24.
  • Gif ús feoh áríse æt úrum gemǽnum sprǽcum,

      Ll. Th. i. 232, 5.
  • Gif preóst circan miswurðige þe eal his wurðscipe of sceal árísan, ii. 294, 11.
to rise, mount up
Show examples
  • Oð ꝥ ángylde áríse tó .xxx. sciłł; siþþan hit tó þám áríse . . . ,

      Ll. Th. i. 68, 3-4.
  • Þriefealdlíce hit áríse

    it shall increase threefoldly,

      88, 3.
Etymology
[Goth. ur-reisan: O. Sax. á-rísan: O. H. Ger. ar-rísan.]
Full form

Word-wheel

  • á-rísan,