Bosworth Toller's

Anglo-Saxon

Dictionary online

hát

  • adjective
Dictionary links
Grammar
hát, adj.
Wright's OE grammar
§133; §298;
Add:
having or
communicating heat.
of the sun, atmospheric conditions, &c.
Show examples
  • Seó háte sunne scíneþ,

      E. S. viii. 478, 82.
  • Scíneð sunne swegle hát,

      Met. 28, 61.
  • Sceal eft cuman sumor swegle hát,

      Gn. Ex. 78.
  • Se háta sumor drýgþ and gearwaþ sǽd and bléda,

      Bt. 39, 13; F. 234, 14.
  • Helle þǽre hátan,

      Gen. 362.
  • Hátum bærnete

    torrido solis chaumate,

      An. Ox. 3243.
  • Twégen dǽlas (

    the temperate zones

    ) náðor ne tó háte ne tó cealde,
      Lch. iii. 260, 25.
  • Seó sunne mid hyre hátum leómum,

      252, 5.
  • Forbærned hátum heofoncolum,

      Exod. 71.
  • Sumurlange dagas swíðe háte,

      Met. 4, 19.
  • Swegl byð hátost,

      Gn. C. 7.
of fire, or anything burning or glowing
Show examples
  • Líg . . . hát ofer helle,

      Gen. 377.
  • Bryne . . . hát,

      Cri. 1060.
  • Þone deópan grund þæs hátan léges,

      Bl. 103, 15.
  • Betwux þǽre cealdan eorþan and þám hátan fýre,

      Bt. 334; F. 128, 38.
  • Hátum mearcísene

    torrido (i. ignito) cauterio,

      Hpt. Gl. 453, 21.
  • Gá hé tó þám hátum írene,

      Ll. Th. i. 206, 22: 226, 7.
  • Wið þone hátan bryne þe wealleð on helle,

      424, 16.
  • Stæppe on hát col . . . stæppe on swá hát swá hé hátost mæge,

      Lch. ii. 124, 6.
  • Licgað mé ymbútan heardes írenes háte geslægene (

    forged while the iron glowed

    ) grindlas greáte,
      Gn. 383.
  • Ær hé bǽl cure, háte heaðowylmas,

      B. 2819.
  • Lége hátra,

      Rä. 41, 57.
  • Bǽl, háttost heaðowelma,

      El. 579.
of material affected by sun, fire, &c.
Show examples
  • Hé geworhte ánes fearres anlícnesse of áre, tó ðon þonne hit hát wǽre . . . ,

      Ors. 1, 12 ; S. 54, 24.
  • Gif hit wæter sý, hǽte man hit oð hit hleówe tó wylme . . . hit swá hát sý swá wé ǽr cwǽdon,

      Ll. i 226, 13-20.
  • Wæs þǽre burnan wælm heaðofýrum hát,

      B. 2547.
  • Hé of þám hátum bæðe (

    a vat of boiling oil

    ) eóde.
      Hml. Th. i. 58, 29.
  • Wel on swá hátum, hafa on múþe swá hát swá þú hátost mæge,

      Lch. ii 50, 15.
  • Styre mid sticcan gif þú háttre wille,

      76, 26.
  • Innon ðone hwær þá ðá hé háttost wæs,

      Hml. S. ix, 107.
of the heat of the body
Show examples
  • Wæs þæt blód tó þæs hát,

      B. 1616.
  • Hát heáfodwylm

    hot tears,

      El. 1133.
  • Háte hleórdropan,

      Gú. 1315.
  • Þæt blód gesprang, hátost heaðoswáta,

      B. 1668.
of a person,
having the sensation of heat
Show examples
  • Ic sceal þysne wítes clom beoran beornende . . . hát on helle, hyhtwillan leás, Sat. 159. II a. where the sensation is caused by disease :-- Þis sint tácn þæs hátan magan ómihtan, Lch. ii. 192, 24. II b. of bodily conditions producing the sensation of heat :-- Se ece of mínum earme, ðǽr hé háttra wæs and byrnendra, eall áweg álǽded wæs

    dolor omnis de brachio, ubi ardentior inerat, funditus ablatus est,

      Bd. 5, 3; Sch. 566, 10.
denoting one of the fundamental qualities of elements and bodies in general
Show examples
  • Hwæt is heora (the four elements) ǽlces gecynd ? Ðas fýres gecynd is hát and dríe

    ignis calidae et aridae est naturae,

      Angl. vii. 12, 105.
  • Be wambe missenlicre gecyndo . . . Þonne heó beð hátre gebyrdo and gecyndo . . . Be hátre gecyndo wambe. Sió womb seó þe biþ hátre gecyndo, sió melt mete wel,

      Lch. ii. 220, 14-23.
of persons or their affections, actions, &c.
having or
showing intensity of feeling, ardent, fervent
Show examples
  • Eálá, wǽre hé ánðer, oððe hát, oððe ceald,

      Past. 445, 36.
  • Þǽr manegum wæs hát æt heortan hyge weallende,

      An. 1711.
  • Wæs seó treówlufu hát æt heortan,

      Cri. 539.
  • Him wæs geómor sefa, hát æt heortan hyge murnende, 500: El. 628 : Gú. 1182.
  • On hátum

    torrido (castitatis ardore ),

      An. Ox. 1779.
  • Hé gnornsorge wæg háte æt heortan,

      Gú. 1310.
excited with anger, wrathful, fierce, v. hát-heort
Show examples
  • Hordweard hát and hreóhmód hlǽw oft ymbehwearf,

      B. 2296.
  • Hát and heaðogrim, 2691.
  • Æt helle durn dracan eardigað háte on hreðre,

      Sat. 99: 281.
  • Is onbærned þín yrre fýre hátre,

      Ps. Th. 78, 5.
that excites strong feeling.
in a favourable sense
exciting warm feelings of affection, dear to a person
Show examples
  • Mé hátran sind Dryhtnes dreámas þonne þis deáde líf lǽne on londe

    dearer to me are the joys of the Lord than this mortal life and frail on earth,

      Seef. 64.
unfavourable, causing pain, suffering, &c.,
severe, violent, intense
Show examples
  • Him in gesonc hát . . . flacor flánþracu,

      Gú. 1116.
  • Se grimma hungor ne se háta þurst,

      Rä. 44, 3.
  • Sume hí cuwon heora gescý . . . for ðǽre micclan angsumnysse ðæs hátan hungres,

      Hml. Th. i. 404, 6.
  • Hátum bryne

    torrido (coe*-*nobialis vitae) rigore,

      An. Ox. 2705.
  • Þæt mé sorgna is hátost on hreðre,

      Gú. 993.
Similar entries
v. brand-hát, bryne-hát, fýr-hát, ofer-hát, ongemet-hát, sunn-hát, þurh-hát, weall-hát, wilm-hát.
Full form

Word-wheel

  • hát, adj.